Literary interdisciplinary research
maryam dorpar; helma Amiri
Abstract
رمانس امیرارسلان که در روساخت یک روایت عاشقانۀ طولانی است و در آن حوادث خارق‌العاده روی می‌دهد، مورد توجه ناصرالدین شاه قاجار بوده است. با توجه به این که در نظام پادشاهی، ...
Read More
رمانس امیرارسلان که در روساخت یک روایت عاشقانۀ طولانی است و در آن حوادث خارق‌العاده روی می‌دهد، مورد توجه ناصرالدین شاه قاجار بوده است. با توجه به این که در نظام پادشاهی، شاه در رأس هرم قدرت قرار دارد و روایت-شنویی او می‌تواند معنادار باشد، مسئله‌ای که پژوهش حاضر بدان می‌پردازد، بررسی رابطۀ معنادار بین روایت امیرارسلان با زندگی و شخصیت روایت‌شنو خاص آن- ناصرالدین شاه- است. این مطالعه از طریق بررسی مقولۀ قدرت در رمانس امیرارسلان به انجام می‌رسد؛ با طرح این پرسش‌ها که چه عواملی در ایجاد قدرت فرادست در این رمانس نقش دارند و مقولۀ قدرت به چه انواعی قابل دسته بندی است؟ و چه رابطۀ معناداری بین زندگی و شخصیت ناصرالدین شاه و روایت امیرارسلان وجود دارد؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در زیرساخت این روایت عاشقانه، قدرت مقوله‌ای پیچیده است که با ابزارهایی مانند برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی، شکل‌گیری هویت‌های چندگانه، موقعیت سوژه‌ها، تخاصم و غیریت‌سازی و عشق به‌عنوان ابزاری قدرتمند که مبارزه را به‌عنوان دال مرکزی در درون گفتمان خود دارد، شکل می‌گیرد و به انواع قدرت نرم و قدرت سخت قابل دسته‌بندی است. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد که امیرارسلان در جایگاه قهرمان، دالی است که جانشین استعاری غیاب بزرگ شجاعت، مسئولیت‌پذیری و اعتماد به نفس بالا در وجود ناصرالدین شاه بوده است و تحقق آرزوهای دست نیافته ناصرالدین شاه - در دوران، کودکی، جوانی و بزرگسالی- در جهان روایت، این قصه را برای او چنان جذاب نموده که چندین بار از زبان نقال زبردست دربار به این قصه گوش فرا داده است.
